รัฐบาลญี่ปุ่นเตรียมเสนอร่างกฎหมายใหม่เกี่ยวกับการควบคุมการใช้เทคโนโลยี AI ในสมัยประชุมรัฐสภาปัจจุบัน โดยกำหนดระดับความเข้มงวดในการให้ความร่วมมือกับการสอบสวนของรัฐที่แตกต่างกันระหว่างสถาบันวิจัยและภาคธุรกิจ
ร่างกฎหมายฉบับใหม่จะให้อำนาจรัฐในการสอบสวนกรณีการใช้ AI ในทางที่ผิด โดยแม้จะไม่มีบทลงโทษทางอาญาหรือค่าปรับ แต่จะใช้การเปิดเผยผลการสอบสวนต่อสาธารณะเป็นมาตรการลงโทษทางสังคม ทั้งนี้ เพื่อตอบสนองต่อเสียงเรียกร้องที่ไม่ต้องการให้ภาระในการให้ความร่วมมือมีมากเกินไป
กฎหมายจะแบ่งระดับความเข้มงวดของภาระหน้าที่เป็น 3 ระดับ โดยใช้ถ้อยคำที่แตกต่างกัน สำหรับสถาบันวิจัยจะใช้ถ้อยคำที่อ่อนกว่า เช่น “พยายามปฏิบัติตาม” ในขณะที่ภาคธุรกิจจะใช้ถ้อยคำที่เข้มงวดกว่า เช่น “ต้องให้ความร่วมมือ”
การตัดสินใจนี้คำนึงถึงลักษณะการวิจัย AI ที่มักเป็นแบบเปิด (Open Source) ซึ่งต้องอาศัยการตรวจสอบจากนักวิจัยหลากหลายมุมมอง แม้จะมีความเสี่ยงที่ผลงานวิจัยอาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด แต่การกำหนดภาระที่หนักเกินไปอาจส่งผลเสียต่อการพัฒนานวัตกรรม
สำหรับภาคธุรกิจ การกำหนดภาระหน้าที่ที่เข้มงวดตั้งแต่ต้นจะเอื้อต่อการเพิ่มบทลงโทษในอนาคตหากเกิดกรณีร้ายแรงที่สังคมยอมรับไม่ได้ ซึ่งจะช่วยสร้างความสมดุลในความสัมพันธ์ระหว่างภาครัฐและเอกชน
References :
